Blog ini akan membincangkan isu
tentang imbuhan awalan kata kerja (KK) yang tiada di dalam buku Tatabahasa
Dewan (TBD) tetapi ada di dalam buku Nahu Melayu Mutakhir (NMM). Imbuhan awalan
KK tersebut ialah awalan per-.
Mengikut buku NMM, imbuhan awalan per-
berfungsi sebagai penetap dan juga pengubah golongan kata (Asmah Hj Omar, 1993:
131). Sesuatu kata kerja yang terhasil daripada imbuhan awalan per- boleh terdiri daripada imbuhan
awalan per- yang digabungkan dengan KK,
kata adjektif/sifat (KADJ), dan kata nama (KN). Imbuhan awalan per- apabila digabungkan KK akan membawa
makna “membuat atau melakukan” dan “menyebabkan” (Asmah Hj Omar, 1993: 131).
Seterusnya, imbuhan awalan per- sekiranya diimbuhkan dengan KADJ
akan membawa makna “menyebabkan”, manakala sekiranya imbuhan awalan per- diimbuhkan dengan KN akan membawa
makna “menghasilkan, menjadikan sebagai, atau memberi” (Asmah Haji Omar, 1993:
131). Antara contoh perkataan yang menjadi KK apabila diimbuhkan dengan imbuhan
awalan per- ialah “perbuat”,
“pertinggi”, dan “peranak”. Oleh itu, dapat kita lihat bahawa kesemua contoh
tersebut merupakan kata kerja. Namun begitu, TBD langsung tidak menceritakan
atau menerangkan tentang imbuhan awalan per-
sebagai imbuhan awalan kata kerja dan hanya menyenaraikan imbuhan awalan meN-, beR-, teR-, di-, mempeR-, dan dipeR- sebagai imbuhan awalan kata kerja (Nik Safiah Karim et al.,
2010: 151).
Bagi menentukan sama ada imbuhan awalan per- merupakan imbuhan awalan kata kerja
atau tidak, kita boleh menyelusuri beberapa pandangan tokoh tentang imbuhan
awalan kata kerja ini. Menurut Zainal Abidin Bin Ahmad atau Za’ba (2000), jika
kita menggunakan penambah per- dalam
tulisan atau bahasa surat, maka perkataan yang menggunakan penambah per- itu akan mempunyai maksud
“melakukan perbuatan itu” seperti dalam perkataan “Perbuatlah apa yang patut”
(Za’ba, 2000: 141). Selain itu, Za’ba juga mengatakan bahawa imbuhan atau
penambah per- ini merupakan imbuhan yang
mampu mengubah sesuatu golongan kata itu menjadi KK seperti dalam perkataan
“perhati”, “pertuan”, “peristeri”, “permulia”, dan sebagainya (Za’ba, 2000:
141). Hal
ini menunjukkan kepada kita bahawa tokoh bahasa Melayu negara yang terkenal
juga menganggap bahawa imbuhan awalan per-
merupakan imbuhan awalan KK. Menurut Liaw Yock Fang (1985) pula, awalan per- adalah imbuhan pembentuk kata kerja
yang kurang produktif dan seringkali diberi awalan me- sehingga membentuk memper-
(Liaw Yock Fang: 1985: 130). Walaupun Liaw Yock Fang mengatakan bahawa imbuhan per- merupakan imbuhan awalan KK yang
tidak produktif, namun begitu beliau turut mengakui bahawa imbuhan tersebut
merupakan imbuhan kata kerja kerana beliau turut memberi contoh penggunaan per- untuk perkataan “persenang” di
dalam ayat “Jangan khuatir, persenang
sahajalah hatimu” (Liaw Yock Fang, 1985: 130). Berdasarkan pandangan kedua-dua
tokoh tersebut, kita dapat lihat bahawa kedua-dua tokoh itu sependapat dengan
buku NMM yang mengatakan bahawa per-
merupakan salah satu imbuhan awalan KK. Akhir sekali, bagi mengesahkan bahawa
imbuhan per- merupakan imbuhan awalan
KK, kita akan melihat pandangan daripada tokoh luar negara, iaitu Fries (1952).
Berdasarkan teori yang dikemukakan oleh Fries (1952, dalam Gisa Rauh, 2010: 49),
kita boleh menggunakan kaedah paradigmatik atau sistem penggantian bagi
menentukan sesuatu golongan kata itu dalam konteks kedudukan atau posisi
perkataan yang sama dalam ayat (Fries, 1952, dalam Gisa Rauh, 2010: 49).
Dalam konteks “dia pertinggi rumah”,
kita boleh menukarkannya dengan perkataan seperti “dia perbesar rumah” dan sebagainya. Perkataan “tinggi” dan “besar”
merupakan kata adjektif, tetapi apabila digabungkan dengan imbuhan awalan per-, maka perkataan tersebut menjadi
kata kerja. Hal ini juga boleh dibuktikan lagi dengan melihat kedudukan
“pertinggi” dan “perbesar” dalam posisi KK dalam urutan
Subjek-Kerja-(Objek)-(Adjung) bahasa Melayu. Oleh itu jelaslah di sini bahawa
imbuhan per- merupakan imbuhan awalan
kata kerja.
Kesimpulannya,
hasil daripada perbincangan dan pandangan-pandangan tokoh yang penulis telah
kongsikan di sini membuktikan kepada kita bahawa imbuhan per- merupakan imbuhan awalan KK. Oleh itu, kenyataan yang
dikeluarkan oleh buku NMM bahawa imbuhan awalan per- merupakan imbuhan awalan KK adalah benar sama sekali.
Sebaliknya, penulis-penulis TBD mungkin perlu mengkaji semula buku TBD yang
dikeluarkan oleh mereka untuk memasukkan imbuhan per- sebagai imbuhan awalan kata kerja di dalam buku TBD. Hal ini
disebabkan buku TBD menjadi rujukan kebanyakan rakyat Malaysia dan langkah
pengkajian semula imbuhan per- harus
dilakukan bagi mengelakkan kekeliruan dalam kalangan rakyat Malaysia.
Bibliografi.
Asmah
Haji Omar. 1993. Nahu
Melayu Mutakhir. Dewan Bahasa dan Pustaka: Kuala Lumpur.
Liaw
Yock Fang. 1985. Nahu Melayu Moden.
Pustaka Nasional Pte Ltd: Singapura.
Nik
Safiah Karim et al.. 2006. Tatabahasa
Dewan Edisi Baharu. Dewan Bahasa dan Pustaka: Kuala Lumpur.
Rauh,
Gisa. 2010. Syntactic Categories.
Oxford University Press: New York.
Zainal Abidin Ahmad. 2000. Pelita Bahasa Melayu Penggal I - III
Edisi Baharu. Dewan Bahasa dan Pustaka: Kuala Lumpur.
orang putih cakap 'nice one'...orang Melayu cakap 'baik satu'...hehhehe
ReplyDeleteOrang putih cakap 'good job'...orang Melayu cakap 'kerja baik'...lalala~~
ReplyDeletehahaha terima kasih maisarah dan syed redha :D
ReplyDeleteOrang putih cakap 'thank you' ...orang Melayu cakap 'Terima Kasih'... Wawawa„„„
ReplyDelete